همزمان با شکل‌گیری اکوسیستم استارتاپی ایران بحث سرمایه‌گذاری در استارتاپها دارد بالا میگیرد. گرچه این بخش نیز مانند دیگر بخش‌ها هنوز در مرحله جنینی است ولی بهتر دیدم همین آغاز کار چند نکته (که به ذهنم رسید) را یادآور شوم؛ چون ممکن است در آینده دچار سو تعبیر (استفاده) هایی شویم.
انواع سرمایه‌گذارها:
سرمایه‌گذارها با توجه به روش سرمایه‌گذاری، فازی که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند و میزان سرمایه‌گذاری به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که آن‌ها را در سه دسته خلاصه می‌کنم:
۱. فرشتگان سرمایه‌گذار (Angel Investors): اشخاصی هستند که مایلند روی استارتاپها سرمایه‌گذاری کنند اینها معمولا در فازهای نخست (فاز هسته) سرمایه‌گذاری می‌کنند.
۲. شتاب دهنده های استارتاپ (Accelerators): گونه‌ای از مراکز رشد با چرخه عمر کوتاه هستند که علاوه بر سرمایه، مکان (البته نه همه آن‌ها)، آموزش، مربی گری (Mentoring) و شبکه‌سازی را هم فراهم می‌کنند و در برابر، درصدی از سهام را بر می‌دارند. سرمایه‌گذاری اینها هم جزو فازهای نخست محسوب می‌شود. مبلغی که برای ایران پیشنهاد می‌شود بین ۳۰ تا ۶۰ میلیون تومان است.
۳. شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطر پذیر (Venture Capital): اینها معمولا در فازهای بالاتر سرمایه‌گذاری می‌کنند، معمولا پس از رسیدن استارتاپ به همخوانی محصول بازار و با توجه به میزان سرمایه‌گذاری در فازهای مختلف (دور نخست، دور دوم و …) به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شوند.
فازهای مختلف سرمایه‌گذاری:
همینطور که استارتاپ چرخه عمر و پیشرفت خود را طی می‌کنند فازهای مختلف سرمایه‌گذاری را پیش رو دارد:
۱. خودگردانی (Bootstrapping): در این فاز که خود بسندگی نیز می‌توان نامید شما با استفاده از اندوخته‌های خود، یاری گرفتن از خانواده، قرض و خرده درآمد‌ها [ایده] استارتاپ خود را جلو می‌برید. سرمایه لازم در این فاز تا ۱۰ میلیون تومان است.
۲. فاز هسته (یا پیدایش یا Seed): در این مرحله شما به سرمایه‌گذاری ۳۰- ۷۵ میلیون تومانی نیاز خواهید داشت. که به ازای آن بخشی از سهام خود را واگذار می‌نمایید.
۳. دور نخست (Series A): از این فاز به بعد سرمایه‌گذاری VC ها آغاز می‌شود، در این فاز مبلغ سرمایه‌پذیری بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان است و ممکن است تا ۲۵ درصد سهام استارتاپ را نیز واگذار نمایید.
۴. دور دوم (Series B): در این فاز شما مبالغ به مراتب بالاتر یعنی چیزی بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان را پذیرا خواهید بود و با توجه به افق پیش روی شرکت و سرمایه‌گذاری‌های پیشین درصدی از سهام شرکت را واگذار می‌نمایید.
۵. دورهای بالاتر (Series C, D, …): در این مراحل دیگر شما استارتاپ محسوب نخواهید شد و برای سر و سامان دادن به کسب و کار، پیشی گرفتن از رقبا و … سرمایه مبالغ بالاتر را جذب می‌نمایید.
نکته: اعداد حدودی هستند و برای ایران بومی شده‌اند وگرنه در نمونه‌های خارجی در این فازها اعداد به مراتب بالاتر هستند.
چند نکته مهم:
۱. خرید ایده با سرمایه‌گذاری روی استارتاپ فرق میکند. اگر ایده تان را پیش کسی/ جایی ارایه می‌کنید و او پیشنهاد ۸۰/۲۰ (۸۰ آن‌ها) میکند، ایده شما را خریده است و نامش را نمی‌توان سرمایه‌گذاری گذاشت.
۲. شرکت‌سرمایه‌گذاری (VC) حتما باید سایت داشته باشد.
سبد سرمایه‌گذاری (پورتفولیو) سرمایه‌گذاری‌های آن باید روی سایت مشخص باشد. یعنی مشخص شود که قبلا روی چه استارتاپ‌هایی سرمایه‌گذاری کرده است.
به شرکت سرمایه‌گذاری که سایت ندارد اعتماد نکنید. منظورم VC است نه فرشته سرمایه‌گذار.
شرکت‌های سرمایه‌گذار معمولا زمینه‌های مورد علاقه خود در سرمایه‌گذاری و نیز فازی که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند را در سایت خود عنوان می‌کنند.
در پست «دورهای سرمایه‌پذیری استارتاپها» بیشتر به ویژگی‌های هر فاز و کارهایی که استارتاپ با پول‌های جمع شده در آن فاز باید انجام دهد خواهم پرداخت.
پ.ن: امیدوارم در فرصتی درباره مسایل قانونی، انواع توافقنامه‌های سرمایه‌گذاری و Term Sheet ها در پستی جدا بنویسم.
می خواهید بار دیگر که مطلبی نوشته شد، آگاه گردید؟ عضو خوراک (feed) این بلاگ شوید.
می‌توانید توییت‌های پارسی من درباره استارتاپها را@ghanemzadeh (اینجا) دنبال کنید.
مثلاَ http://iplusaward.com/introduce/ بعد از اینکه ایده شما مشخص شد و رای آورد میاد و سرمایه گذاری میکنه .
الان این سرمایه گذاری که میشه به صورت وام هست ؟ یعنی کسی که روی استارت آپ سرمایه گذاری می کنه آیا انتظار شکست هم داره یا نه در پایان در هر صورت اون سرمایه خودش رو از استارت آپ پس می گیره ؟
در مورد روش سرمایه‌گذاری آی پالس اطلاع دقیقی ندارم.
ولی کلا «سرمایه‌گذاری» با «وام» فرق میکنه. سرمایه‌گذار در قبال پولش درصدی از سهام رو می‌گیره و در سود یا زیان شما سهیم میشه.
به طور متوسط شرکت‌های سرمایه‌گذاری تخمین می‌زنند که بیش از ۵۰ درصد از سرمایه‌گذاری‌ها شون با شکست مواجه بشه
یعنی یه استارت آپ حتماَ باید یه شرکت باشه ؟که سهام داشته باشه ؟
استارتاپ دیر یا زود باید شرکت و ثبت شود. استارتاپ نوعی شرکت نوپا با ویژگی‌های خاص خود است. ولی ممکن است واگذاری سهام (پیش از ثبت رسمی) به صورت قرارداد و شرایط (Term Sheet) و توافقنامه (Agreement) انجام شود.
در پیوند زیر بیشتر درباره استارتاپ بخوانید:
http://www.businessofsoftware.ir/478/steve-blank-startup-triology/
سلام
با توجه به مطالبی که عنوان کرده اید، تا زمان رسیدن به یک شرکت پایدار در مجموع حدودا چقدر از سهام به سرمایه گذاران واگذار می شود؟ البته با توجه به مطالب به نظر می رسد حدود ۵۰ درصد.
سلام
خیلی بستگی دارد
ولی نهایتا گاهی خیلی بیشتر از اینها واگذار می‌شود که البته مهم نیست چون بقیه سهام میان چندین سرمایه‌گذار خرد شده است.
برای نمونه زوکربرگ پایه‌گذار اصلی (از ۵ نفر) فیس بوک نهایتا مالک حدود ۲۰ درصد سهام فیس بوک بود که خود این بیش از ۹ میلیارد دلار می‌شود.
ممنون از جوابتون
یک سوال که همیشه به ذهنم می رسه اینه که آیا این تئوریها در ایران هم جواب می دن؟ با توجه به تحریمها، نبود زیرساختهای لازم و غیره.یعنی اگه شرکتی نتونه در سطح جهانی کار کنه باز هم می تونه استارتاپ باشه؟
دو روزه که سایت opatan.ir از کار افتاده.میخواستم بپرسم که آیا سرویس دهی این سایت شروع شده؟چند روز قبل که سایت رو دیدم چیزی برای سفارش وجود نداشت.آیا خدمات این سایت قراره چیزی شبیه EC2 آمازون باشه؟ اینو به این خاطر پرسیدم چون به نظر می رسه در حال حاضر خیلی از استارتاپها با استفاده از EC2 یا سرویسهای مشابه راه اندازی میشن.وقتی تو کشور ما چیزی مشابه این نداشته باشیم خیلی از استارتاپها اصلا امکان اجرا نخواهند داشت.
البته تعریف «تئوری» چیز دیگری ست
ولی اینها اصول کاره، یعنی اگر شخصی/ شرکتی بخواد سرمایه‌گذاری کنه و استارتاپی بخواد سرمایه بپذیره همین مراحل رو طی خواهد کرد
لزومی نداره همه استارتاپها در سطح جهانی باشن ولی برای اینکه در سطح کشوری یا منطقه‌ای بتونن موفق باشن حتما باید یک سری روش رو پیروی کنن وگرنه شکست می‌خورن
در مورد سایت، سرجاشه.
خیر قرار نیست سرویسی شبیه آمازون یا ابرهای عمومی دیگه بده، کار این شرکت پیاده‌سازی ابر خصوصی در مراکز داده موجود سازمان‌ها و موسسات بزرگه
ممنون
لینک به سایت از همین سایت https هست که مشکل داره ولی در مد http سایت مشکلی نداره.
با توجه تجربیاتتون به نظرتون ایده راه اندازی ابر عمومی و paas بر روی اون برای یک استارتاپ چقدر ناجوره؟!!
راه‌اندازی ابر عمومی کار استارتاپ (به ویژه ایرانی) نیست
راه اندازی ابر عمومی چه در سطح IaaS و چه در سطح PaaS به سرمایه اولیه خیلی زیاد و البته دانش فنی زیاد نیاز داره.
دست کم یک مرکز داده نیاز داره که سرمایه و دردسرهای فراوان خاص خودش رو داره
سلام
قبل از هر چیز میخواستم به خاطر این همه زحمتی که میکشید بگم سپاسگذارم و ممنون.
یک سوال داشتم .
می خواستم بدونم میزان سهامی که از شرکت به سرمایه گذاران در هر مرحله واگذار میشه معمولا به چه میزان هست؟
سلام
راستش این بحث خیلی پیچیده‌ای است و بستگی به ارزش‌گذاری متقابل شرکت (ارزشی که هر دو طرف روی ان توافق دارند) دارد.
بر اساس میزان ارزش، سرمایه‌گذار بابت پولی که می‌دهد به همان میزان هم سهام بر می‌دارد
با سلام و تشکر فراوان
سوالی از خدمتتون داشتم آیا توی ایران شرکت های سرمایه گذاری هستند که در سطح (Angel Investors) ، (Accelerators ) سرمایه گذاری بکنند؟ شرکت هایی مثل خاور زمین یا صندوق سرآوا اسپانسر های استارتاپ ویکند هستند اما تا جایی که من تحقیق کردم کسی توی ایران نمیاد از مرحله ابتدایی یک ایده اینترنتی ( هر چند بکر و سود آور ) سرمایه گذاری کنه اگر شما شرکتی رو می شناسین من خواهشمندم اونو با من در میان بگذارید چون من به شرکت خاور زمین س زدم طرحم رو پسندیدن و گفتن بکر و عالی هست اما خودشون سرمایه گذاری نمی کنند . با تشکر
سلام
شرکت خاور زمین تاکنون فعالیت‌های بسیاری در زمینه استارتاپها انجام داده ولی این شرکت شرکت سرمایه‌گذاری نیست.
در حال حاضر سه شرکت فعالیت خود به عنوان سرمایه‌گذار خطر پذیر (VC) را اعلام کرده‌اند:
– سراوا
– شرکت سرمایه‌گذاری فیروزه (بخش سرمایه‌گذاری فناوری)
– شرکت شناسا (از زیرمجموعه‌های فناپ)
پیشنهاد می‌کنم چهار کار انجام دهید:
۱. اگر عضو نیستید عضو گروه استارتاپ ایرانی شوید:
http://www.facebook.com/groups/startupir/
و پس از آنکه درخواست عضویت‌تان پذیرفته شد دوستان علاقه‌مند خود را نیز دعوت کنید.
۲. نخست ایده‌های خود را با استفاده از بوم ناب مستند کنید و سعی کنید از متد Lean Startup استفاده کنید.
۳. پس از آن می‌توانید به من ایمیل بزنید ghanemzadeh روی جیمیل
۴. در صفحه راهنمایی استارتاپها یک وقت مشاوره رایگان رزرو کنید.
http://www.businessofsoftware.ir/help-startups/
با سلام و درود بسیار.
با سپاس برای زحمات و تحمل سختی های فراوان برای رشد و ترقی دادن فرهنگ کارگروهی، کمک و یاری به تفکر ها وایده های ناب و حمایت از کسب و کار های نوپا و…
بنده نیز همانند دوست قبلی دارای یک ایده فوق العاده و بکر با سود دهی فوق العاده هستم که بازار هدفش از تهران شروع و سپس به تمام ایران و در نهایت به سایر کشورها هم میرسه.
برای شروع بکار نیاز به سرمایه دارم.اولش فقط در حد گرفتن یک محل کار خوب و معقول و انجام هزینه های تبلیغاتی.در ادامه با درامد سرشار خودش و البته کمی هم سرمایه گذاری این کار رشد میکنه و جهانی هم میشه.
فقط و فقط نیاز به یک شریک کاری و شریک مالی دارم تا بتونم این کار فوق العاده رو انجام بدم.گرچه با سرمایه کم هم میشه شروع کرد اما بنظرم باید برای بدست آوردن سهم بیشتری از بازار با صرفه هزینه ای متناسب و معقول وارد بحث تبلیغات هوشمند شد تا این کسب و کار اینترنتی و غیر اینترنتی شناخته شده بشه.
لازمه بگم که این ایده پس از حدود ۴ ماه تفکر و تلفیق چندین ایده و مدل های مختلف کسب و کارها بدست اومده و تمام اهداف و برنامه ها و چشم اندازهای آینده ی دور و نزدیکش کاملا مشخص و معلوم هستش و بازده و سودش بسیار فراتر از انتظار و بینظیره. فقط امیدوارم که بتونم در این کار با یک فرد و یا شرکت درست و حسابی و شناخته شده با رزومه ی خوب همکار و شریک بشم و انشالله بتونیم در مدت کوتاهی با برطرف کردن بسیاری از مشکلات، کاستی ها و نیازهای مخاطبان، اسم رسم خوبی بدست بیاریم و در پی این موفقیت قطعا به درامد زایی و سود بسیار بالایی هم خواهیم رسید.
لطفا اگر یه سرمایه گزار خوب و صادق میشناسین معرفی کنید، حتی اگه خودتون مایل هستین بسیار باعث افتخار بنده خواهد بود.
با تشکر و سپاس فراوان.
درود دوست عزیز
میشه چند کمپانی سرمایه گذار در زمینه خدمات اینترنتی معرفی کنید ؟
البته در ایران باشند که بشه باهاشون مذاکره کرد
سپاس
با سلام
سوال اول : تفاوت بین سهام شرکت و درصد مالکیت شرکت چیست ؟ آیا اصلا تفاوتی دارد ؟
سوال دوم : در هرمرحله از سرمایه گذاری به عنوان مثال مرحله شکل گیری هسته یا همان seed میزان سهامی که به سرمایه گذار با سرمایه ۱۰۰ میلیون تومانی تعلق میگیرد چقدر است ؟
ممنون میشم به این سوالات هم پاسخ بدید .
با تشکر
سلام
جناب مهندس برای جذب سرمایه در هر دور درصدهای سهام اعضا بر اساس ارزش استارتاپ تغییر میکند ؟(مثلا شتاب دهنده ای که صد تومن داده و پنجاه درصد گرفته با ورود خطر پذیرها همان پنجاه درصد سهام رو داره یا بر اساس ارزش شرکت این درصد تغییر میکنه)
واقعا به استرتاپ ها و کسانی که میخوان یه تولیدی یا ایده رو تو کشور راه اندازی کنند باید بها داد
[…] در وبلاگ خودش با نام کسب و کار نرم افزار در مورد انواع سرمایه گذار ها و مراحل سرمایه گذاری توضیحات خوبی داده […]
سلام. یه سوال در مورد مرحله seed دارم. ما از یک سرمایه گذار مبلغ ۱۰۰ میلیون درخواست کردیم توی این مرحله از کارمون و موافقت کرده. فقط باید در مورد درصد سهام سرمایه گذار به نتیجه نهایی برسیم. آیا روال یا بنچ مارکی هست که کمک کنه؟
ممنون